ਮੰਗਲਵਾਰ ਰਾਤ ਨੂੰ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤੇ ਗਏ ਭੂਚਾਲ ਦੇ ਝਟਕਿਆਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਡਰ ਹੈ, ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ 21 ਮਾਰਚ 2023 ਮੰਗਲਵਾਰ ਰਾਤ ਨੂੰ ਅਾਏ ਤੇਜ਼ ਤੀਬਰਤਾ ਵਾਲੇ ਭੂਚਾਲ ਕਾਰਨ ਲੋਕ ਦਹਿਸ਼ਤ ‘ਚ ਰਹੇ, ਅਤੇ ਲੋਕ ਬਹੁਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਘਰਾਂ ਤੋ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲੇ ਨਜ਼ਰ ਆਏ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਮਿੱਤਰ ਅਤੇ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰਾਂ ਨੂੰ ਫੋਨ ਕਰਕੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੰਦੇ ਦਿਖਾਈ ਦਿੱਤੇ। ਭੂਚਾਲ ਦੇ ਝਟਕੇ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਅਤੇ ਉੱਤਰੀ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਵੀ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤੇ ਗਏ। ਦਰਅਸਲ, ਜਦੋਂ ਵੀ ਕੋਈ ਜ਼ਬਰਦਸਤ ਭੂਚਾਲ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਇਹ ਸਵਾਲ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਇਮਾਰਤ ਢਹਿ ਜਾਵੇਗੀ ਜਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਆਸ-ਪਾਸ ਕੋਈ ਖਸਤਾਹਾਲ ਇਮਾਰਤ ਢਹਿ ਜਾਵੇਗੀ। ਮੰਗਲਵਾਰ ਨੂੰ 6.6 ਰਿਕਟਰ ਸਕੇਲ ਦਾ ਭੂਚਾਲ ਆਇਆ ਸੀ, ਅਸੀਂ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਇੰਨੀ ਤੀਬਰਤਾ ਦਾ ਭੂਚਾਲ ਕਿੰਨਾ ਖਤਰਨਾਕ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਨਾਲ ਕਿੰਨਾ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਦਰਅਸਲ, ਜਦੋਂ ਧਰਤੀ ਕੰਬਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਲਹਿਰਾਂ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਊਰਜਾ ਨਿਕਲਦੀ ਹੈ ਹੁਣ ਭੂਚਾਲਾਂ ਨੂੰ ਤੀਬਰਤਾ ਦੇ ਆਧਾਰ ‘ਤੇ ਮਾਪਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕਿਸੇ ਵੀ ਇਮਾਰਤ ਦਾ ਡਿੱਗਣਾ ਭੂਚਾਲ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਕਈ ਚੀਜ਼ਾਂ ‘ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ‘ਚ ਇਮਾਰਤ ਦੀ ਬਣਤਰ ਵੀ ਅਹਿਮ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਭੂਚਾਲ ਦਾ ਕੇਂਦਰ, ਭੂਚਾਲ ਦਾ ਕੇਂਦਰ ਅਤੇ ਤੀਬਰਤਾ ਵੀ ਇਸ ਵਿੱਚ ਅਹਿਮ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ 8 ਤੀਬਰਤਾ ਦੇ ਭੂਚਾਲ ‘ਚ ਇਮਾਰਤਾਂ ਦੇ ਢਹਿ ਜਾਣ ਦਾ ਖਤਰਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ਪਰ ਜੇਕਰ ਕੇਂਦਰ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਦੂਰੀ ‘ਤੇ ਨਾ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਘੱਟ ਤੀਬਰਤਾ ਵਾਲੇ ਭੂਚਾਲ ‘ਚ ਵੀ ਜਾਨੀ-ਮਾਲੀ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ 6 ਤੋਂ 7 ਤੀਬਰਤਾ ਦਾ ਭੂਚਾਲ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਆਬਾਦੀ ਵਾਲੇ ਇਲਾਕੇ ‘ਚ ਕੁਝ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕਈ ਇਮਾਰਤਾਂ ‘ਚ ਦਰਾਰਾਂ ਜਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਡਿੱਗਣ ਦੀਆਂ ਖਬਰਾਂ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਇਸ ਤੋਂ ਵੱਧ ਭੂਚਾਲ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਇਸ ਨਾਲ ਬਹੁਤ ਨੁਕਸਾਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਅਜਿਹੇ ਭੂਚਾਲ ਕਈ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਾਰ ਆਉਂਦੇ ਹਨ।
post by parmvir singh